کم‌کم اقتصاد ایران باید خود را با شرکت‌های دانش بنیانی سازگار کند که افق‌های وسیعی را پیش‌روی اقتصاد و فضای کسب و کار ایران باز خواهند کرد. شرکت‌هایی که چند سالی است در حال رشد و شکوفایی هستند. حالا به نظر می‌رسد اقتصاد و صنعت کشورمان باید هرچه سریعتر ساختارهای خود را برای افزایش بهره‌وری این شرکت‌های نوظهور بهسازی و اصلاح کند.
دیجی کالا در این میان جزو شرکت‌های دانش بنیانی است که برای بسیاری از مردم ما شناخته شده‌است؛ شاید جزو شناخته شده‌ترین این قبیل شرکت‌ها در میان عموم مردم باشد. شرکتی که از یک ایده ساده کلید زده است و با دانش و فناوری روز دنیا پیوند زده شد ولی امروز دیگر تبدیل به یک «برند ملی» شده است.
شاید برای شما جالب باشد بدانید ده سال است که جرقه راه اندازی دیجی کالا از یک اتفاق بسیارساده که به احتمال زیاد تاکنون برای تمامی ما اتفاق افتاده است، کلید زده شد؛ اتفاق ساده‌ای برای موسسان دیجی کالا رخ داد. مبتکران اصلی دیجی‌کالا که روزی برای یافتن یک دوربین عکاس در اینترنت مشغول جستجوهای معمول اینترنتی بودند، بالاخره کالای مورد نظرشان را پیدا می‌کنند، اما وقتی به بازار می‌روند و در ظاهر همان کالا را خریداری می‌کنند پس از مدت کوتاهی متوجه می‌شوند، آن کالا تنها شباهت ظاهری داشته، با آن چیزی که آنها انتظار داشتند تطابق کامل نداشته است.
حالا آنها به این اتفاق به عنوان یک تجربه خوب و بد نگاه کردند؛ اتفاق خوب ظرفیت اینترنت برای توانمند سازی مشتری و ارائه اطلاعات مختلف به خریدار و اتفاق بد، عرضه کالای نادرست به مشتری بود.
به همین دلیل ایده دیجی کالا شکل گرفت و خروجی آن شد سایتی که مشتری‌هایش را برای خرید کالاها توانمند و مطلع می‌کند و کالای درست را به مشتری عرضه می‌کند.
حالا شرکت دانش بنیانی همچون دیجی کالا تبدیل شده است به یک بنگاه شناخته شده اقتصادی و مهمتر از آن بنگاهی برای کارآفرینی. ایده‌ای ساده که توانسته امروز برای 2 هزار نفر به صورت مستقیم شغل ایجاد کند و برای 96 هزار نفر به صورت غیرمستقیم شغل به وجود بیاورد. این شرکت امروز به خانه کارآفرینان ایرانی تبدیل شده است و این یکی از قدم‌های جدی این شرکت برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی است.
اما این شرکت‌ها به دلیل دامنه گسترده خدماتشان طیف وسیعی از مشاغل را به وجود میاورند؛ از مشاغلی که به تحصیلات بالا و تخصصی نیاز دارد تا خدماتی که مهارت‌های ساده‌تری را می‌طلبد. برای مثال همین شرکت توانسته فرصتی را برای نخبگان ایرانی ساکن خارج از کشور فراهم آورد تا آنها انگیزه بازگشت به کشورشان را پیدا کنند. در یک جلمه می‌توان گفت، دیجی کالا خودساختگی را در مردم ایران ایجاد کرده است.
تجربه دیجی کالا نشان می‌دهد مردم ایران از ایده‌های نو استقبال می‌کنند. شواهد نشان می‌دهد مصرف کنندگان نوآوری‌هایی مانند دیجی‌کالا طیف وسیعی را شامل می‌شود؛ از دانشجویان و قشر کتاب‌خوان کی در طی دو سال گذشته که این سایت اینترنتی فروش کتاب را هم به گزینه‌های خود اضافه کرده است قریب به 400 هزار جلد کتاب فروخته است و امسال نیز 165 هزار عنوان کتاب فروخته شده است. رقمی که در بازار کساد فروش کتاب این روزها، چشمگیر و حتی غیرقابل باور است.
از طرف دیگر وجود 100 هزار عنوان کالا روی سایت دیجی‌کالا نیز شاهد دیگری است که مخاطبان این ایده‌های مبتکرانه وسیع و از همه اقشار با سطح درآمدی و فرهنگی متفاوت خواهد بود.
ابتکاراتی مانند دیجی کالا این امکان را به مصرف کنندگان می‌دهد که در وقتشان صرفه جویی شود و به جای آنکه وقت خود را در مراکز خرید تلف کند از آن به عنوان وقتی ارزشمند و طلایی در کنار بستگان و عزیزانشان استفاده کنند. محاسبات نشان می‌دهد که ایده‌ای مانند دیجی کالا می‌تواند منجر به صرفه جویی 600 میلیون دقیقه از وقت ایرانیان شود. از سویی دیگر فناوری‌های نو می‌توانند در کاهش تردد‌های درون شهری نقش موثری ایفا کنند به طوری‌که در نمونه دیجی کالا مشاهده شده است که به کمک این تکنولوژی32 میلیون کیلومتر پیک‌های این شرکت در ایران در یک سال گذشته مسافت را طی کرده‌اند.
علاوه بر کاهش تردد در شهرهای شلوغ و پرجمعیتی مانند تهران، فناوری نوین می‌تواند توزیع کالا و خدمات را عادلانه کند به طوری‌که امروز حتی در روستای تیس از توابع بندر جاسک هم تنها کافیست به اینترنت متصل باشید و بتواند از خدماتی مانند دیجی کالا استفاده کنید.
فضای اینترنت علیرغم همه پیچیدگی‌هایش اما شبیه اتاقی شیشه‌ایست؛ فروشندگان اینترنتی و به ویژه سایت‌های بزرگ و مشهور، نمی‌توانند مانند فروشگاهی در زیر زمین یک پاساژ کالای قاچاق بفروشند؛ ویترین فروشگاه‌های اینترنتی بی نهایت بزرگ و شفاف است. به همین دلیل توسعه چنین فناوری‌هایی منجر به شفافیت بیشتر نظام توزیع کالا و خدمات خواهد شد.
دیجی کالا کوشیده است فضایی برای تولید کنندگان ایرانی ایجاد کند که بتوانند محصولات بیشتری را بفروشند. باور دیجی کالا بر این است که باید با ایجاد انگیزه در تولید کنندگان کیفیت کالا را بالا برد. آنها برای اینکه فروشندگان ایرانی امکان رقابت داشته باشند و تسهیلات بیشتری در اختیار تولید کنندگان ایرانی قرار می دهند.
به نظر می‌رسد برای وضعیت فعلی ایران، توسعه فناوری‌هایی مانند دیجی کالا، ابزاری روزآمد برای نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی باشد. روشی که می‌تواند تولیدات ایرانی را در ویترین مغازه‌ای به وسعت دنیا قرار دهد تا هر کسی در هر گوشه‌ای از ایران بتواند با چند کلیک به آن دست پیدا کند. از این جهت امروز تولید کنندگان ایرانی باید با استفاده از این تکنولوژی‌ها تنها نگران کیفیت کالای خود در رقابت با سایرین باشند و نه نگران سر و کله زدن با دلالان و واسطه‌ها.